Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου 2014

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ Α΄ΤΑΞΗΣ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΘ/ΚΑ

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΗΣ Α΄ΤΑΞΗ


2η ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΓΟΝΕΩΝ Α΄ΤΑΞΗΣ
ΦΩΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΓΝΩΣΗ = συλλαβική επίγνωση και φωνημική επίγνωση
Ξεκινάμε με ασκήσεις συλλαβικής επίγνωσης (συλλαβές) και βαθμιαία επεκτεινόμαστε σε ασκήσεις φωνημικής επίγνωσης(φθόγγους ή φωνήματα) που κατά κανόνα είναι δυσκολότερες. Αν το παιδί δυσκολεύεται με τις ασκήσεις φωνημικής επίγνωσης , επιστρέφουμε στις ασκήσεις συλλαβικής επίγνωσης  και περιστασιακά επιχειρείται η χρήση ασκήσεων φωνημικής επίγνωσης , προκειμένου να διαπιστωθεί η πρόοδος του παιδιού και η δυνατότητά του να τις αντιμετωπίσει με επιτυχία .( Δίνεται στους γονείς  ένθετο με ασκήσεις φωνολογικής επίγνωσης).
Ν. ΓΛΩΣΣΑ: ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΕΛ. 10-20
Επαφή με απλά γλωσσικά στοιχεία – συλλαβές.
Λέξεις που δίνονται ολικά και  αναλυτικοσυνθετικά  βασισμένες σε 4 φωνήεντα (α,ε,ι,ο) και 5 σύμφωνα (π,τ,λ,μ,ν) λόγω αναγνωρισιμότητας , της συχνότητας εμφάνισής τους και της δυνατότητας σύνθεσης λέξεων που επιτρέπουν.
Στόχος τα παιδιά να διαβάζουν και να γράφουν συλλαβές και μικρά φραστικά σύνολα της ιστορίας .Η κατάτμηση των γνωστών  συλλαβών και η επανασύνδεσή τους οδηγούν στην παραγωγή νέων λέξεων . π.χ. πα-πί+ τατα= πατάτα
Λέξεις κλειδιά:Βρίσκονται στο τέλος του σχολικού βιβλίου με στόχο την ανασύνθεση της πλοκής του κεφαλαίου. Χρησιμοποιούνται και για ορθογραφία. Θα καταγράφονται στο τετράδιο Ευρετήριο και αργότερα με τις λέξεις αυτές θα φτιάχνουμε προτάσεις στο τετράδιό μας.
Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν στην εξοικείωση των παιδιών με τα γράμματα ή τις συλλαβές καλώντας τα να παρατηρήσουν και να αναγνωρίσουν τα όσα έχουν διδαχτεί σε πινακίδες , επιγραφές , εφημερίδες, προσκλήσεις , τηλεκάρτες , συσκευασίες τροφίμων , συνταγές μαγειρικής, παραμύθια…
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Η αξιολόγηση των μαθητών κινείται γύρω από τους εξής άξονες:  
1.       Αναγνωστική ικανότητα – κατανόηση κειμένου.
2.       Κατάκτηση βασικού κώδικα γραφής (διακριτά γράμματα και λέξεις).
3.       Κατάκτηση της δομής της πρότασης και παραγωγή απλού γραπτού κειμένου με νόημα.
4.       Ικανότητα συνεργασίας στην ομάδα .
5.       Ανάπτυξη πρωτοβουλιών –συμμετοχή στο μάθημα.
Ανάγνωση και ορθογραφία ότι δίνεται στο πρόχειρο και στο τετράδιο Πρώτης Γραφής.
Π.χ. τα άρθρα ο, η και το όνομά μου.
Στο εξής μέσα στον έναν  από τους 2 φακέλους που είχαμε ζητήσει θα υπάρχουν για εξάσκηση τόσο στο σχολείο όσο και στο σπίτι , το <<ασανσέρ>> των φωνηέντων , και τα σύμφωνα που θα δίνονται σταδιακά για εκμάθηση αναγνωστική αλλά και ορθογραφική.
Πα      και    απ
Πε       και   επ
Πι        και    ιπ
Πο        και    οπ



Παράκληση  οι  φάκελοι  να μη λείπουν  ποτέ  από την τσάντα και να υπάρχει τάξη και καθαριότητα . Αδειάζουμε τις παλιές φωτοτυπίες από το φάκελο και το παιδί μεταφέρει μόνο αυτές που είναι προς διόρθωση ή προς επίλυση.  Τα γράμματα του 2ου φακέλου τα χρησιμοποιούμε για εξάσκηση αλλά πάντα τα ξαναβάζουμε στο φάκελο.
Οργάνωση κασετίνας και τσάντας  : Τα 3 μολύβια και τα χρώματα θα είναι ξυσμένα από το σπίτι. Θα πρέπει να έχουν πάντα μαζί τους τη γόμα το ψαλιδάκι  και τον προσωπικό τους μαρκαδόρο του πίνακα, για εξοικονόμηση χρόνου. Η τσάντα να αδειάζει από περιττά πράγματα καθώς και από ξεχασμένα τρόφιμα.
Απουσίες: Δεν απουσιάζουμε χωρίς σοβαρό λόγο και φροντίζουμε να αναπληρώνουμε τα μαθήματα όταν λείπουμε.
Συμπεριφορά : Όχι ανοχή σε μη ευγενικές εκφράσεις  και σε βίαιες συμπεριφορές.Προσοχή στο τι ακούν  , τι βλέπουν, με ποιους κάνουν παρέα. Μην προβαίνετε εσείς σε βίαιες συμπεριφορές και ξεσπάσματα απέναντι στα παιδιά.
Αυτενέργεια: Συνεργαστείτε με τα παιδιά σας κι εκπαιδεύστε τα στο να οργανώνουν το διάβασμά τους , το χώρο τους , τα προσωπικά τους αντικείμενα. Μιλήστε μαζί τους για το πώς πέρασε η μέρα τους , τι όμορφο και τι δυσάρεστο τους συνέβη.
Επαναλήψεις:  Μία φορά την εβδομάδα θα γίνεται επανάληψη στην ύλη που διδάχτηκε στο διάστημα των 5 εργάσιμων ημερών ( θα υπάρχει και σχετική προηγούμενη  ενημέρωση ). Η επανάληψη θα αφορά ανάγνωση , ορθογραφία και αργότερα γραμματική και παραγωγή γραπτού λόγου.
Εργασία κολλάζ: Στο πρόχειρο τετράδιο  θα ζητάμε στο εξής  να γίνεται το κολλάζ του γράμματος που διδάξαμε. Για παράδειγμα το κολλάζ του π. Αυτό σημαίνει πως το παιδί θα γράψει  ή θα κόψει από παλιούς καταλόγους ή παλιά περιοδικά 3 λέξεις που να ξεκινούν από π( πόδι, ποτήρι, παπούτσι) και θα κολλήσει ή θα ζωγραφίσει 3 εικόνες που το περιεχόμενό τους  να είναι  λέξη από π (παγωτό , πλοίο, πάγος).
Ανάγνωση: Δίνεται αρχικά έμφαση στη συλλαβή.  Κάτω από κάθε συλλαβή θα μπαίνει μία γραμμούλα, ώστε να διευκολύνεται η ανάγνωση. Οι  συλλαβές και οι λέξεις που θα είναι κυκλωμένες πάνω στο βιβλίο Γλώσσας θα διαβάζονται ολικά π.χ.  οι συλλαβές πα, λα ,το, τα και οι  λέξεις  εκεί, όχι, είναι… Αν το παιδί επιθυμεί να συλλαβίσει  τότε του υποδεικνύουμε  πως π+α=πα και όχι πι + άλφα= πα. Η ανάγνωση θα πρέπει να γίνεται με ευχέρεια . Χρωματισμός της φωνής και αξιοποίηση των σημείων στίξης. Να δείχνουν κάθε φορά με το δαχτυλάκι τους τι διαβάζουν. Το προς ανάγνωση κείμενο θα είναι κυκλωμένο ή θα φέρει την ένδειξη Α. Σκόπιμο είναι να διαβάζεται  το κείμενο και με τυχαία σειρά, για την αποφυγή  παπαγαλίας  (επιλέγουμε δηλαδή  συλλαβές, προτάσεις ή λέξεις με τυχαία σειρά και ζητούμε από το παιδί να μας τις διαβάσει).
Χειρισμός του μολυβιού: Δίνουμε έμφαση στο να κρατά ο μαθητής σωστά το μολύβι και να έχει σωστή στάση το σώμα του την ώρα που γράφει. Επιμένουμε στην ορθή φορά των γραμμάτων (όπως αυτή δίνεται στα υποδείγματα γραφής), τονίζουμε την αναγκαιότητα να ξεκινούμε τη γραφή  από πάνω προς τα κάτω και επισημαίνουμε τη σπουδαιότητα της ύπαρξης σωστών αποστάσεων ανάμεσα στα γράμματα και τις λέξεις( τα γράμματα να μην αιωρούνται, να ακουμπούν στη γραμμή και η απόσταση της μίας λέξης από την άλλη να είναι ίση με το χώρο που καταλαμβάνει ο δείκτης του παιδικού χεριού).  Δε γράφουμε ποτέ στο περιθώριο του τετραδίου.
Ορθογραφία: Υπαγορεύουμε στο παιδί συλλαβές, λέξεις ή προτάσεις, αφού πρώτα έχει ασκηθεί στην παρατήρηση και οπτική φωτογράφισή τους. Αν κάνει λάθη θα πρέπει να επαναλάβουμε. Βοηθά ιδιαίτερα η σύνδεση των φωνημάτων με εικόνες. Π.χ. π, όπως παγωτό , ν, όπως νάνος, λ ,όπως λεμόνι. Με τις συλλαβές που έχουμε μάθει μπορούμε να γράφουμε και νέες λέξεις κάνοντας ποικίλους συνδυασμούς.



   
         ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΔΙΓΡΑΦΩΝ
Ξεκινά με το Αα. Σε κάθε κεφάλαιο θα επεξεργαζόμαστε ένα ή δύο  γράμματα ή ένα δίγραφο (ου, αι, μπ…)
 Η ιστορία που διαπραγματεύεται το βιβλίο εξελίσσεται σε όλα τα τεύχη . Αποτελείται κάθε κεφάλαιο από μία κεντρική εικόνα ,  το κυρίως κείμενο, τις μορφές του γράμματος, ασκήσεις εμπέδωσης και δευτερεύον κείμενο(δίνεται για αναγνωστική εξάσκηση μόνο προαιρετικά).
Στόχος της ενσυνείδητης επεξεργασίας γραμμάτων και δίγραφων είναι:
  1. Να αναγνωρίζουν το υπό επεξεργασία γράμμα μέσα από κείμενα της καθημερινότητας(εξώφυλλα, συσκευασίες, λίστες..)
  2. Να ασκηθούν στη γραφή του γράμματος.
  3. Να αναγνωρίζουν και να απομονώνουν το νέο γράμμα σε γνωστές αλλά και σε νέες λέξεις .
  4. Να ασκούνται στην ανάλυση και σύνθεση της λέξης.
Π.χ. μαμά   μα μά    μ α μ ά   μα μά  μαμά
5. Συμπληρώνουν το γράμμα που λείπει σε λέξεις και εκφράσεις.
6. Συνθέτουν με συλλαβές ή γράμματα τις γνωστές  από το κείμενο λέξεις.
7. Τοποθετούν μπερδεμένες λέξεις στη σωστή τους θέση, μέσα σε μια φράση την οποία είναι σε θέση να διαβάζουν.
8. Γράφουν σωστά συνδυασμούς όπως τα-στ ή τα-τζ.
9. Γράφουν λεζάντες ή δικά τους κείμενα.
10. Εξοικειώνονται με την ορθογραφία των λέξεων.
ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ: Παρατηρώ τη λέξη , επισημαίνω  ό,τι  έχει ορθογραφικό ενδιαφέρον και βρίσκω έναν μηχανισμό για να το απομνημονεύσω. Π.χ. αλάτι, είναι ουδέτερο επομένως  γράφεται με –ι ή ποτιστήρι όπως ιππότης.
Για ορθογραφία θα έχουμε ό,τι δίνεται στο τετράδιο αντιγραφής ή ό,τι έχει την ένδειξη Ορ.  Από το κεφάλαιο << Ο κύριος με το καπέλο>> σελ. 33 , η τελευταία άσκηση του τετραδίου εργασιών είναι για ορθογραφία. Επιπλέον θα υπενθυμίζουμε παλιές λέξεις ή θα συνθέτουμε καινούριες αξιοποιώντας παλιές και νέες συλλαβές ή γράμματα.
Στα δισέλιδα μαθήματα η ορθογραφία μπορεί να είναι ο τίτλος του κειμένου.
Αρχικός στόχος η εμπέδωση της γραφοφωνημικής αντιστοιχίας κι έπειτα της ορθής γραφής των πιο κοινόχρηστων λέξεων.
Ιδιαίτερη σημασία δίνουμε στον τονισμό των λέξεων( να φωνάζουν εσωτερικά τη λέξη και να τονίζουν).
Ό ταν  αργότερα  θα γράφουμε προτάσεις έμφαση δίνεται στο να ξεκινάμε με κεφαλαίο και να τελειώνουμε με την τελεία.
ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ: Θα έχουμε ό,τι δίνεται στο αντίστοιχο τετράδιο ή ό,τι φέρει την ένδειξη Αντ.
ΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΑΣ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟΥΣ ΕΞΗΣ ΑΞΟΝΕΣ
  1. Δραστηριότητες φωνολογικής επίγνωσης .
Αντιστοιχία φωνημάτων –γραμμάτων( χα-αχ, λάμπα-μπάλα, σέλα-κασέλα).
Αφού έχουν κατακτήσει τη σχέση φθόγγου –γράμματος , γίνονται ασκήσεις με συλλαβές (από τη λέξη σοκολάτα φτιάχνω τις λέξεις κότα και σόλα). Χρησιμοποιούμε δαχτυλόκουκλες για τη σύνθεση απλών λέξεων ή φράσεων.
  1. Δραστηριότητες εξοικείωσης με το γράμμα.
Το σχηματίζουν με το σώμα, με κινήσεις στον αέρα, με πλαστελίνη.
Το εντοπίζουν σε διαφημιστικά έντυπα , σε εφημερίδες, περιοδικά,κάνουν κολλάζ στο τετράδιό τους .
Παιχνίδια αναγνώρισης γραπτών λέξεων από περιοδικά ή σχηματισμού τους με καρτέλες που ήδη έχουν δοθεί στα παιδιά ή τα φτιάχνουν μόνα τους .
Δημιουργούμε εικονογραφημένο αλφαβητάρι με καρτέλα που έχει την εικόνα της λέξης και  ξεκινά από το γράμμα που επεξεργαστήκαμε.
Αφαιρούμε το αρχικό ή το τελικό γράμμα μιας λέξης και τη διαβάζουμε π.χ.(π)αλάτι.
  1. Το βιβλίο του γράμματος
Επιλέγει κάθε παιδί μια λέξη τη γράφει σε κόλλα Α4 και την εικονογραφεί. Το υλικό δένεται σε βιβλιαράκι και μένει στο σχολείο ως συμπληρωματικό αναγνωστικό υλικό.
  1. Λέξεις –κλειδιά
Με αυτές ανασυνθέτουν την πλοκή του κεφαλαίου ή φτιάχνουν μικρές δικές τους ιστορίες.
  1. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΛΟΓΟΥ
  1. Κείμενα  καθημερινής χρήσης (εφημερίδες , περιοδικά, …) για να εξοικειωθούν με διάφορα μορφικά στοιχεία (πρόσκληση, λίστα για ψώνια, εφημερίδα , κατάλογος εστιατορίου) και να εντοπίσουν τα στοιχεία εκείνα που επαναλαμβάνονται (διεύθυνση, όνομα εστιατορίου, τηλέφωνο …)Διατυπώνουν υποθέσεις για το περιεχόμενο και το είδος των πληροφοριών που μας δίνουν.
  2. Λίστες και κατάλογοι
Καταγραφή πληροφοριών σε στήλη για την υποβοήθηση της μνήμης . Λίστες γύρω από συγκεκριμένο θέμα . Τα παιδιά εντοπίζουν τη λέξη λαμβάνοντας αρχικά υπόψη το πρώτο και το τελευταίο γράμμα κι έπειτα τα υπόλοιπα. Μαθαίνουν να διαβάζουν πριν μάθουν το αλφαβητικό σύστημα. Π.χ. κατάλογος για κατασκευή ,υλικά συνταγής ή παρουσιών , κατάλογος με φαγητά που προτιμούν .
  1. Λογοτεχνικά βιβλία και βιβλία γνώσεων.
Προτρέπουμε τα παιδιά να αφηγούνται τις εμπειρίες τους και να ακούν τις εμπειρίες των άλλων. Έτσι εμπλουτίζουν τη  ζωή τους  προσωπικά, κοινωνικά γλωσσικά.
  1. Ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων.
Φέρνει  τα παιδιά σε επαφή με κείμενα που διαφέρουν υφολογικά και αισθητικά. Το βιβλίο αποτελεί πηγή απόλαυσης αλλά και πληροφοριών. Προσεγγίζονται διαφορετικά είδη εικονογράφησης, υπάρχει ποικιλία στις γραμματοσειρές, αναγνωρίζουν τα παιδιά λέξεις και φράσεις που ξέρουν, σε άλλο πλαίσιο.
  1. Δανεισμός βιβλίων
 και παρουσίαση αυτού που τα παιδιά έχουν διαβάσει. Τίτλοι βιβλίων προτείνονται και στο βιβλίο Γλώσσας εργασιών του μαθητή, όπου θα δείτε τα εξώφυλλά τους.
  1. Συγγραφή ιστοριών
 με αφορμή θέματα από το βιβλίο του μαθητή ή από το τετράδιο εργασιών. Ο δάσκαλος λέει μια πρόταση με σκοπό τη σύνθεση ομαδικής ιστορίας. Καθένας γράφει τη φράση του με τη βοήθεια του εκπαιδευτικού, σε φύλλο χαρτί και την εικονογραφεί. Σιγά σιγά  θα συνθέτουν όλο το κείμενο μόνα τους . Φτιάχνουμε βιβλίο.
  1. Λεξικό
Παίζουμε με τη βοήθεια του λεξικού το παιχνίδι <<Πρόσωπο, ζώο ,πράγμα >> για κάθε γράμμα. Αν προσφέρεται το γράμμα προσθέτουμε κι άλλες κατηγορίες.
  1. Ευρετήριο
Σε αυτό το τετράδιο γράφουμε τις λέξεις με τη  μεγαλύτερη  ορθογραφική δυσκολία και ανατρέχουμε σε αυτές.
  1. Ανάγνωση αρχικά μόνο το σκιασμένο (χρωματισμένο) κομμάτι. Σταδιακά θα αυξάνεται  ,μέχρι που να είναι όλο το κείμενο , το οποίο θα φέρει την ένδειξη Α(ανάγνωση)
  2.  Μελέτη
Να γίνεται  όταν το παιδί είναι σωματικά και πνευματικά ξεκούραστο και να υπάρχει , εφόσον είναι δυνατό, σταθερή ώρα και χώρος όπου θα πραγματοποιείται. Περιορίζουμε τα εξωτερικά ερεθίσματα (εικόνες , ήχους , παιχνίδια), ενθαρρύνουμε και επιβραβεύουμε την προσπάθεια , προσδοκώντας πάντα το καλύτερο.



ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ   
Αυτό που είναι σημαντικό σε πρώτη φάση είναι:
Προσανατολισμός στο χώρο(πάνω , κάτω, δεξιά αριστερά).
Γεωμετρικά σχήματα(επίπεδα και στερεά) να τα αναγνωρίζουν, να ξέρουν το όνομά τους, να μπορούν να διακρίνουν τις διαφορές  αλλά και τις ομοιότητες τους .
Να μάθουν να αριθμούν, να γράφουν , να διαβάζουν και να αναγνωρίζουν τους αριθμούς. (1-10). Να ανεβαίνουν και να κατεβαίνουν από το 0-10 και από το 10-0. Να μπορούν να συγκρίνουν τους αριθμούς και να διαβάζουν τα σύμβολα= < >. Να μπορούν να αναλύουν και να συνθέτουν τους αριθμούς ως το 10( μαθαίνουμε άριστα τα ζευγαράκια των αριθμών  και τα συμπληρώματά τους (; = 4+1)όπως αυτά δίνονται στο τετράδιο Μαθ/κών. Να μπορούν να λύνουν απλά προβλήματα της καθημερινότητας κατ̒ αρχήν με μία μόνο πράξη , πρόσθεση ή  αφαίρεση. Επιτρέπεται  να χρησιμοποιούν τα δάχτυλά τους καθώς και πραγματικά αντικείμενα ή ακόμη και να ζωγραφίζουν, προκειμένου να κάνουν σωστούς υπολογισμούς.
 Τα λογισμικά του παιδαγωγικού ινστιτούτου  σε ψηφιακή μορφή αποτελούν ένα ποιοτικό υλικό για την εξάσκηση των μαθητών/τριών τόσο στη Γλώσσα , όσο και στα Μαθηματικά.



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου